Kernenergie, toch nog eens overwegen?

Vorige week werd bekend dat het grootste stuk poolijs ooit is afgebroken, misschien hoorde u erover in de media. Bij Antarctica brak een stuk ijs van 190 meter dik en 5800 vierkante kilometer af: even groot als Drenthe en Overijssel bij elkaar. Ik denk dat het afbreken van deze enorme ijsplaat weer eens te meer een ding duidelijk maakt: als we geen maatregelen nemen om de CO2-uitstoot snel en drastisch te beperken, neemt de kans verder toe dat het verkeerd gaat aflopen.

Want onverminderde verdere CO2-uitstoot kan leiden tot een verdere stijging van de zeespiegel en rampzalige overstromingen in grote delen van de wereld. Zo’n beetje iedereen, behalve dan misschien Donald Trump, is er inmiddels van overtuigd dat er veel meer moet gebeuren om verdere opwarming van de aarde tegen te gaan. Niet voor niets werd eind 2015 dat belangrijke Klimaatakkoord in Parijs gesloten. En er zijn gelukkig ook al miljarden geïnvesteerd in duurzame energie. En daar blijft het niet bij: want ook dit jaar en de komende jaren en decennia worden in rap tempo steeds meer miljarden gepompt in zonne- en windenergie. Maar het duurt nog wel enkele decennia voor alle kolen-, olie- en gasenergiecentrales helemaal vervangen zijn door energie die met zon en wind wordt opgewekt.

Kritische jaren

De komende decennia zijn dus hele kritische jaren. En het is geen 5 voor twaalf maar 1 voor twaalf. Wat doen we in de jaren tot schone energie het helemaal heeft overgenomen van fossiele energie? We zijn nu wel druk bezig met de transitie van fossiele naar duurzame energie. Maar de capaciteit van duurzame energie is nog onvoldoende om aan onze energiebehoefte voldoen. Dat vangen we momenteel nog op met energie die wordt opgewekt met behulp van kolen, olie en gas. Dat helpt het milieu natuurlijk niet. Terwijl er wel een andere bron van energie is: kernenergie. Maar na de tsunami en de ramp met de kerncentrale in Fukushima in Japan in 2011 werden veel kerncentrales gesloten. Toch ga ik me nu steeds meer afvragen of de sluitingen van kerncentrales die nog prima functioneerden niet te veel door emoties gedreven waren.

Rationeel onderzoek

Want hoe goed ik de weerstand en de emoties die er bij kernenergie zijn ook begrijp, de vraag is of de sluiting van veel kerncentrales verstandig was. Want als je kernenergie aan een rationeel onderzoek onderwerpt, zou je denk ik toch deze vorm van energie op zijn minst moeten overwegen. Feit is dat kernreactie in principe een heel schone manier is om energie op te wekken. Natuurlijk is nucleair afval en veiligheid een heel belangrijk punt. Maar het verbaast mij eigenlijk wel dat ook de milieuorganisaties en politieke partijen als GroenLinks nucleaire energie volkomen de rug hebben toegekeerd. Temeer omdat ook de technologische ontwikkelingen bij kernenergie niet stil hebben gestaan. Zo is de nieuwste generaties kerncentrales volgens deskundigen alweer veel veiliger dan de oudere centrales. En die centrales genereren ook een stuk minder nucleair afval. Natuurlijk moet je dan nog steeds goede oplossingen vinden voor het afval dat ze genereren. Maar met kerncentrales kun je wel veel energie opwekken, zonder CO2-uitstoot! Precies wat we als wereld nodig hebben om de periode tot we helemaal op duurzame energie zijn overgeschakeld te overbruggen. Dat kernenergie desondanks totaal is afgeserveerd en bijna een taboeonderwerp is geworden, lijkt toch meer emotioneel dan rationeel gedreven.

Snel handelen

De klimaatverandering is een echt en urgent probleem. Daarover is, zoals ik al zei, iedereen het wel eens. De opwarming van de aarde heeft allerlei gevolgen. Zoals hevige droogte op sommige plekken van de aarde, waardoor oogsten steeds vaker zullen mislukken. Ook smelt dan het poolijs in een steeds hoger tempo. En naarmate er meer stukken van de grote ijsplaten afbreken, neemt de kans op een funeste zeespiegelstijging snel toe. We moeten snel handelen om dat te voorkomen. Veel sneller dan we nu doen. Er zijn ook genoeg deskundigen – zoals oud-D66-partijleider Jan Terlouw, die tevens kernfysicus is – die stellen dat we er niet aan ontkomen om nucleaire energie toch als serieuze optie weer op de agenda te zetten en alle voors en tegens weer goed op een rijtje te zetten.

Kernenergie, een goed alternatief

Want het grote voordeel van kernenergie is dat het echt een goed alternatief is voor fossiele energie. Natuurlijk, een alternatief dat ook nadelen heeft. Maar kolen- en oliecentrales hebben ook forse nadelen. Acute nadelen zelfs. Ik ben benieuwd wanneer kernenergie weer op de agenda geplaatst wordt geplaatst. Want kernenergie kan de komende 20-30 jaar misschien nog een hele nuttige rol spelen bij het terugdringen van de CO2-uitstoot en dus het tegengaan van de klimaatveranderingen. Daarom zullen denk ik specialisten als Terlouw en anderen er de komende jaren steeds vaker voor pleiten kernenergie nog eens serieus te overwegen.

Robert Schuckink Kool, Bright New World