Demografische tijdbom

De Finnen maken zich zorgen over de forse vergrijzing in hun land. Want met een lager geboortecijfer en een hogere levensverwachting ontstaat er een flinke onbalans in de bevolkingsopbouw. Een recessie dreigt. Zijn er oplossingen voor dit immense probleem? Jazeker.

Meer uitgaven aan pensioenen en gezondheidszorg

Met minder werkenden en meer uitgaven aan pensioenen en gezondheidszorg wordt het lastiger het huishoudboekje op orde te houden. Neem ons land, wij hebben een omslagstelsel: de werkenden betalen premies om de AOW te kunnen bekostigen. Met steeds meer ouderen en minder werkenden wordt dat almaar lastiger. Ook besteden ouderen minder aan goederen en diensten dan jongeren. Vandaar die Finse zorgen over een recessie door de vergrijzing. Zorgen die ook in de rest van Europa steeds meer zullen gaan spelen. En daarna in de VS en China. In Japan hakken ze al langer met dit bijltje. Daar is nu al 27% van de bevolking ouder dan 65 (18% in Nederland). Die gordiaanse knoop van de vergrijzing oplossen is een kluif voor overheden. Finland en Nederland hebben bijvoorbeeld al hun tanden in die kluif gezet door de pensioenleeftijd met 2 jaar te verhogen.

Zorgkosten beheersbaar houden

Maar er doemen ook andere problemen op als de verhouding werkenden-gepensioneerden steeds meer uit balans raakt. Zo nemen de zorgkosten toe als mensen ouder worden. Nieuwe ontwikkelingen kunnen hierbij echter een deel van de oplossing bieden voor de demografische tijdbom. Technologie kan een deel van de oplossing bieden. Door robottechnologie bijvoorbeeld worden nu al chirurgische ingrepen steeds minder belastend. Patiënten kunnen sneller naar huis. Dat scheelt kostbare ziekenhuisopname-dagen.

Medische zorg op afstand

Ook effectieve medische zorg op afstand zal een steeds grotere rol gaan spelen in het beheersbaar houden van de zorgkosten. Zo worden nu al steeds vaker draagbare medische apparaten op afstand uitgelezen door medische zorgverleners. Door onmiddellijke feedback krijgen bijvoorbeeld diabetici een veel beter inzicht in hun aandoening.

Zorgrobots

Een ander probleem dat opdoemt bij vergrijzing is: wie verzorgt hulpbehoevende ouderen als er verhoudingsgewijs steeds minder werkenden zijn? Het klonk tot voor kort nog als sciencefiction: robots die helpen ouderen in en uit bed te tillen, robots die demente ouderen met spelletjes en dergelijke op een leuke manier bezighouden, robots die helpen ouderen eraan te herinneren hun medicatie in te nemen. In Japan begint het nu echt van de grond te komen. En dat zal overal in de westerse wereld gaan gebeuren. Onderzoekers van het Oxford Institute of Population Ageing zeggen dat dit een gigantische groeimarkt is wereldwijd.

Minder werkenden

De andere kant van de medaille is dat er bij toenemende vergrijzing minder werkenden zijn. Waardoor in sommige beroepsgroepen tekorten dreigen. Ook hier biedt technologie oplossingen. Zo speelt robotica een steeds belangrijkere rol in de maakindustrie. Uiteraard ben ik me ervan bewust dat technologie maar een deel van de oplossing is voor het gigantische vergrijzingsvraagstuk. Maar dat technologie een deel van de oplossing kan zijn, is zeker. Zoals Japan nu al bewijst.

Robert Schuckink Kool, Bright New World