AI het einde van de wereld?

Elon Musk heeft kunstmatige intelligentie, ofwel artificial intelligence (AI), ‘gevaarlijker dan Noord-Korea’ genoemd. En de beroemde natuurkundige Stephen Hawking noemde artificial intelligence al de ‘slechtste ontwikkeling in de menselijke civilisatie’. Vanwege zijn vrees dat vroeg of laat systemen die met behulp van AI functioneren zich ook tegen ons zullen keren. En ons zullen vernietigen. Het interessante is, vind ik, dat juist deze onheilsverwachting van Hawking vaak wordt aangehaald. Maar niet wat hij verder nog over AI zei. Daarover verderop meer.

Musk en Hawking zijn uiteraard niet de enige bekendheden die zich hebben uitgelaten over de enorm snelle technologische ontwikkelingen die AI mogelijk maken. Een ander is Bill Gates. Hij is veel positiever over AI. Gates wijst juist op de ongekende mogelijkheden die deze superieure software biedt. Zo kunnen we, zegt Gates, met AI onder meer dezelfde taken in kortere tijd doen. Waardoor we meer vrije tijd zullen overhouden. Wat hoe dan ook zonneklaar blijkt uit de uitlatingen van deze drie grootheden over AI: het wordt enorm. 

Wat is artificial intelligence?

Het belangrijkste onderscheidende kenmerk van AI, in vergelijking met de ‘normale’ software, is dat het zelflerend is. Daarom lijkt de architectuur van deze software een beetje op ons eigen brein. Stel dat een AI-programma katten moet leren herkennen van plaatjes. Vervolgens krijgt het programma allemaal plaatjes, katten en andere afbeeldingen, voorgeschoteld. Het programma doet nu in een razend tempo aan de lopende band gokjes. En krijgt feedback of het al dan niet succes had. Als dat zo is, worden binnen het programma de interne verbindingen versterkt tussen ‘neuronen’ die bijdroegen aan het succes. Zo leert deze zelflerende software met vallen en opstaan, een beetje als een kleuter. En dat is radicaal anders dan ‘normale’ software. Maar je kan natuurlijk AI-software meer leren dan katten herkennen. Wat te denken van gezichtsherkenning? Om terroristen op vliegvelden eruit te pikken? Dat klinkt denk ik al als een veel nuttiger toepassing van AI.

Siri, zelfflerende AI software van Apple

En we hebben natuurlijk vaak AI al ‘in onze broekzak’. Siri van Apple is ook zelflerende software. Naarmate we Siri vaker gebruiken, wordt het beter, slimmer. Zelflerend dus. Ook de zelfrijdende auto bevat veel AI-software. Een mooi voorbeeld van hoe AI nu ook al echt bijdraagt aan het welzijn zie je bij AI-programma Watson van IBM. Watson redt namelijk al mensenlevens! Met behulp van Watson maken een aantal ziekenhuizen kankerbehandelingen op maat voor patiënten. Watson gaat in enkele seconden door al het laatste medische oncologische onderzoek en ontdekt daarin patronen en verbanden. Die koppelt hij vervolgens aan de medische geschiedenis van patiënten en andere factoren om te bepalen welke behandeling de arts moet kiezen voor specifieke soorten kanker. Daar zit namelijk enorme variëteit in. Het resultaat is dat Watson nu al tot betere diagnoses en behandelplannen komt dan een arts van vlees en bloed. Simpelweg omdat al die data over in dit geval kanker en kankeronderzoek voor een mens niet zijn te behappen, maar voor Watson wel. 

Groeimarkt voor kunstmatige intelligentie

Aangezien de technologische revolutie alleen maar sneller gaat en computerchips nog steeds krachtiger en sneller worden, wordt AI-software steeds beter. En bovendien wordt software die zelflerend is hoe dan ook alleen maar beter. Er zijn daarom steeds meer toepassingen mogelijk. AI is dan ook een groeimarkt van jewelste. Volgens het Amerikaanse onderzoeksbureau MarketsandMarkets groeit de AI-markt tot 2025 circa 37% jaarlijks.

Beleggen en investeren in AI?

Natuurlijk zijn er verschillende beursgenoteerde bedrijven die een deel van hun omzet al met AI-toepassingen boeken. Zoals IBM met Watson. Maar pure players zijn er minder en zijn doorgaans – nog – niet beursgenoteerd. Je ziet wel dat veel AI-startups worden gefinancierd met geld van private equity-bedrijven.

Het gevaar van kunstmatige intelligentie

Ik had beloofd nog even terug te komen op de doemprofetie van natuurkundige Stephen Hawking. Hij zei namelijk niet alleen dat AI onze beschaving kan vernietigen. Door bijvoorbeeld ergens in de VS, Rusland of Noord-Korea de codes te kraken van lanceerinrichtingen voor atoombommen. Hij voegde eraan toe dat het ook het meest geweldige kan zijn dat onze beschaving ooit heeft voortgebracht. Omdat AI ons bijvoorbeeld kan helpen om schade die we aan het milieu hebben toegebracht te herstellen met nieuwe technieken. Of om ziektes en armoede voorgoed achter ons te laten. Terugkomend op de zorgen over AI. Het verschil met alle voorgaande nieuwe technologieën is dat we voor het eerst in de geschiedenis van de mensheid iets creëren dat slimmer dan onszelf kan worden. En dat is natuurlijk ook wel degelijk verontrustend.

Robert Schuckink Kool, Bright New World